Geschiedenis en Afrikaanse poëzie op Gorée, Senegal
Zoom in op de Westkust van Afrika, de punt van Dakar, een klein eilandje op enkele kilometer van de kust… Bienvenu à Gorée! Met een open veerboot bereik je in minder dan 15 minuten het eiland van Gorée, een eilandje van 900 op 350 meter. Deze kleine aardkluit, in een uithoek van de Atlantische oceaan, staat voor een mix een aangrijpende geschiedenis en Afrikaanse poëzie …
Het Senegalese eiland Gorée, gelegen op 2 kilometer van de haven van Dakar, is een klein eilandje dat zijn plaats heeft in de wereldgeschiedenis. Op het eerste zicht een gezellig autovrij eilandje met pittoreske steegjes met pastelkleurige gevels, een uitgelaten sfeer met marktjes en de verwelkomende geur van gegrilde vis, met hier en daar herinneringen aan de slavenhandel en de confrontaties tussen de Fransen en de Nederlanders om de overheersing in dit stukje van de wereld. Toeristisch ook een vergeten eiland, soms bezocht als deel van een daguitstap, maar Gorée is zo veel meer; een tijdloze en magische plek waarbij het eiland zijn geheimen prijst geeft voor degene die er zijn tijd voor neemt. Overnacht op het eiland voor een onderdompeling in de unieke sfeer die Gorée uitademt.
Vanaf het moment dat je aankomt op de aanlegsteiger, wordt je aangetrokken door de kleurrijke gevels en stijlvolle gebouwen. Uiteraard zijn hier geen Afrikaanse hutten te vinden, zoals in de Senegalese dorpen op het platteland. De invloed van de Europeanen is voelbaar in de omvang en positionering van de gebouwen, het pleisterwerk en de uitbundige kleuren zijn typerend voor de koloniale periode van de tropen.
De charme van de oude kleurrijke gevels
Je zou meteen denken dat je op een filmset bent terecht gekomen. De gebouwen zijn onveranderd sinds de 18e en 19e eeuw en vormen een uniform straatbeeld. Het filmisch effect wordt versterkt door de complete afwezigheid van gemotoriseerde voertuigen; geen auto’s of brommers… Maar ja het eiland is maar enkele honderden meters groot, je zou al gek zijn om er met wagens rond te rijden. De uitbundige klederdracht van de Senegalezen maakt het schouwspel helemaal af; kleurrijke boubous (loszittende kleding), de vrouwen overdadig getulbandeerd met sjaals, slanke mannen precies zwevend in hun ruime tunieken… Het is duidelijk dat de veerboot je op een andere wereld heeft afgezet.
De legendarische glimlach en elegantie van de Senegalezen
Al wandelend door de smalle steegjes ruik je de welriekende bougainville, een groot contrast met het "slavenhuis", een groot gebouw gehuld in de geur van zwavel. Volgens de uitleg van de gif-dsen werden vanuit dit imposante roodachtige gebouw in de 18e eeuw duizenden slaven naar Amerika gestuurd. Tegenwoordig is het slavenhuis een aangrijpend museum. De officiële gids vertelt vol passie het verhaal van zijn voorouders en toont de gevangenissen en de beroemde 'tunnel sans retour' die van de binnenplaats naar de pier leidt. De plaats waren de slaven hun laatste voetstappen op Afrikaanse bodem achterlieten. Zij die de penibele tocht, bijna zonder voedsel en water, opeengestapeld op kleine bootjes, overleefden bereikten Amerika. Niet het Amerika van de hoop, vrijheid en American Dream, maar het donkere Amerika van de zuidelijke slavenmarkten, voorbestemd voor het harde werk in de katoenvelden. Een geschiedenis van eeuwen van minachting en onrechtvaardigheid, een juk dat door hun nakomelingen nog wordt gedragen … En toch, daar zo ver weg van hun geboorteplaats, trouw aan de ritmes van Afrika, zouden met hun klaagzangen de wereld veroveren met Blues en Jazz. Muzikale stromingen die wereldwijd erkend worden. Wat een wraak!
Het slavenhuis begin 19e eeuw @Gorée Maison Anna Colas
Enkele eeuwen later is het pijnlijk om op deze gebeurtenissen terug te kijken en er bestaat natuurlijk veel controverse rond. Via historisch onderzoek schat men nu in dat er in Gorée jaarlijks 500 slaven het eiland verlieten tussen 1726 en 1755. Nog steeds een verschrikkelijk getal, maar veel minder dan de duizenden die sommige gidsen aanhalen om de bezoekers te doen huiveren. Het staat vast dat het slavenhuis in 1783 werd gebouwd door Anna Collas Pépin, een "Signare", de naam die gegeven werd aan halfbloed vrouwen geboren uit de verhouding van Fransen met Senegalese vrouwen. De slavenhandel was op dat moment gelukkig al aan het uitsterven. Uit Goréé vertrokken wel slaven, maar het slavenhuis werd pas later gebouwd en er zouden geen slaven vanuit dit gebouw vertrokken zijn. De tussenkomst van Senegalese historici, een artikel in de krant Le Monde en een conferentie aan de Sorbonne waren nodig om de orde en de historische waarheid te herstellen: de zogenaamde "slaven" werden in andere delen van het eiland aangetroffen, en Gorée was minder belangrijk dan de Ghanese handelsposten voor het vetmesten van de potten van de onmenselijke slavendrijvers. Dit doet niets af aan de aantrekkingskracht van de plaats, haar aura van drama en mysterie, en de emotie bij een bezoek is intens.
Vandaag is het slavenhuis niet veranderd, Goréé heeft de getuigen van zijn rijke verleden goed weten te bewaren
Gorée is erkend als Unesco werelderfgoed en je zou kunnen denken dat het een openluchtmuseum is. Ongeveer 1800 Senegalezen, zijn trotse inwoners van het eiland en koesteren de geschiedenis en de betoverende schoonheid van hun omgeving. Het is een zeer bruisend eiland met de typische Afrikaanse gelatenheid. De meerderheid van de bevolking is moslim en leven in perfecte harmonie met de christelijke Senegalezen. De imam woont de kerstmis bij, de priester bidt bij de Eid ceremonies… Gorée kan ons op menselijk vlak veel bijleren... De burgemeester van Gorée, Augustin Senghor, is zelf christen en is de eerste burgemeester van Senegal die milieubewustzijn hoog in het vaandel draagt en dit toepast op zijn bestuur in deze uithoek van de wereld.
De klerrijke kerk van Saint-Charles-Borromée, gebouwd in 1830
Om het rijke erfgoed van het eiland te ontdekken; het vroegere paleis van de gouverneur, de mooie kerk van Saint-Charles-Borromée of het grote 18e eeuwse huis van de Compagnie des Indes is het best om op het eiland te overnachten. Onze Travel Designer Simon Lemaire heeft een bijzonder adresje geslecteerd. Het heeft meer weg van een charmante B&B dan van een klassiek internationaal hotel… Een paar kamers verdeeld over een binnenplaats, een hartverwarmend onthaal, de onnavolgbare charme van een oud gebouw... Terwijl de laatste toeristen met de veerboot vertrekken, heb je het eiland voor jezelf. Rondwandelen in de gezellige straatjes, een babbeltje slaan met de immer gastvrije inwoners en dat magische avondlicht, waarbij de okerkleurige, rode en gele kleuren van het eiland zo fotogeniek worden. Wat een beloning!
De gezellige steegjes van Gorée
Achter deze gevel bevindt zich een van de charmante verblijven voor een uitgebreidere kennismaking met het magische Gorée
Goed om weten:
Gorée is een prachtige bestemming. De veerboten komen halverwege de ochtend aan vanuit Dakar en vertrekken in de namiddag. In het hoogseizoen zijn er veel dagtoeristen, die de restaurants en sites overspoelen, met in hun kielzog tal van verkopers. Om van een uitgelaten sfeer en de mooiste lichtinvallen te genieten, is het beter om er een of twee nachten te spenderen. Eenmaal de veerboten vertrokken heb je Gorée helemaal voor jezelf!
De beste reisperiode is van november tot midden augustus. Vanaf midden augustus tot eind oktober is het een vochtiger klimaat met heel wat insecten.
Sensations maakt reizen op maat en werkt hiervoor met Belgische reisagenten samen. Jouw reisagent kan een telefoongesprek of een online meeting organiseren met Simon, onze specialist Senegal bij Travel Sensations.
Onze voorbeeldprogramma’s Senegal:
Meer info bij jouw gepassioneerde reisagent!
De inwoners van de straten van Gorée @Catherine Avak
Een bevrijdingsmonument bij de afschaffing van de slavernij, geschonken door Guadeloupe
Pic credits @Paul Lorsignol
